Czy oglądając filmy z lat 80 i 90tych zastanawiałeś się co to za dziwne dźwięki wydawały komputery próbując się z czymś połączyć? A może sam pamiętasz czasy kultowego numer 020 21 22?
Dziś w „Informatyce dla nieinformatyków” opowiem Wam o modemach, czyli ostatnim z najczęściej stosowanych elementów sieci komputerowych. Zapraszam!
Co to jest Modem?
Zacznę może tradycyjnie od pochodzenia słowa „modem”. Pochodzi ono z języka angielskiego i jest połączeniem słów modulate i demodulate, czyli modulacja i demodulacja, tworząc zwinnie brzmiące słowo Mo-Dem, które w zasadzie wyjaśnia działanie urządzenia.
Jak działa Modem?
Modem jak wspomniałem odpowiada za modulację i demodulację sygnałów, pozwalając łączyć ze sobą np. dwa komputery poprzez łącza telefoniczne, sieć telewizji kablowej, lub eter. Ale co to tak naprawdę oznacza?
Oczywiście mógłbym teraz przeprowadzić cały wykład z teorii sygnałów i wdać się w szczegóły techniczne poszczególnych metod wspomnianej modulacji i demodulacji… ale chyba nie o to chodzi w tej serii filmików? Tak więc pozwólcie, że użyję na tą chwilę prostej analogii, a jeśli będziecie odczuwać niedosyt to piszcie śmiało w komentarzach! Z przyjemnością wrócę do tego tematu w jednym z przyszłych filmów i wyjaśnię go Wam należycie i w szczegółach.
Tak więc wyobraźmy sobie panią sekretarkę, która ma bardzo zabieganego szefa. Pan Prezes, będący szefem dużej korporacji, a prywatnie wiekowym już człowiekiem, nie ma zwyczajnie czasu i ochoty zajmować się wieloma rzeczami, w tym tak trywialną rzeczą, jak np. pisanie emaili na komputerze. Dlatego też do tego celu posiłkuje się pomocą swojej asystentki, której najzwyczajniej w Świecie dyktuje treść emaila.
Sekretarka słyszy głos Pana Prezesa i szybko zapisuje treść jego wypowiedzi w elegancko sformatowanym emailu do kontrahenta. Po czym go wysyła.
Kilka chwil później jadący na spotkanie młody kontrahent, dostaje ten email. Wy już wiecie oczywiście jak to się dzieje, że email sprawnie dociera od nadawcy do odbiorcy z mojego odcinka poświęconego sieciom komputerowym, więc ten fragment pominiemy.
Tak więc email dociera do odbiorcy, gdy ten cieszy się jazdą roadsterem w słoneczny dzień i ostatnia rzecz o jakiej myśli to przerywanie tych magicznych chwil na czytanie emaili… o przepraszam, rozmarzyłem się trochę 😀
Ale wracając – używa on swojego systemu info-rozrywki wbudowanego w auto by odsłuchać treść maila i w tym przypadku „mechaniczna” asystentka przetwarza treść pisaną w treść mówioną.
I tak moi drodzy właśnie działają modemy, zamieniają jedno medium jakim w tym przypadku były fale dźwiękowe na drugie czyli bajty informacji w emailu, czyli niejako modulując i w drugim przypadku demodulując odwracając cały proces.
Jaka jest historia modemów?
Pierwszym ogólnie rozpoznawanym modemem był Bell 101, stworzony przez korporację AT&T w 1958r. wstępnie z przeznaczeniem dla wojskowego systemu komputerowego SAGE, który łączył ówczesne stacje radarowe. Osiągał prędkość zaledwie 110bitów na sekundę. Czyli milion razy wolniej niż współcześnie oferowane łącza internetowe. Cztery lata później w roku 1962 z modelem Bell 301, modemy osiągały prędkość 300bps i aż 14 lat bo do roku 1976 trzeba było czekać na zwiększenie prędkości przesyłu do 1200bps, czyli zaledwie lekko ponad 1kbps.
Lata 80′ to kolebka tzw. BBSów, czyli protoplastów Internetu, serwisów do których należało zadzwonić, aby uzyskać dostęp serwowanych przez nie zasobów. Prędkości w tej dekadzie wzrosły do 10kbps, a dopiero rok 1991 zwiększył tą prędkość do 14.4kbps.
I to właśnie w latach ’90 przypada największy rozwój modemów klasycznych, na zachodzie zaczęły stanowić standardowe wyposażenie komputerów, np. w USA już w 1994r. 60% gospodarstw domowych miała komputer wyposażony w modem, a szczyt osiągnięto w roku 2000, gdzie 3/4 komputerów miało modem, a prędkość ostatecznie wzrosła do 56kbps.
Natomiast od początku tego wieku prym zaczęły zdobywać modemy szerokopasmowe, a więc modemy ADSL, kablowe i radiowe, które są z Nami po dziś dzień.
Jakie są rodzaje modemów?
Modemy klasyczne, wykorzystujące linię telefoniczną to tylko jeden z rodzajów całkiem sporej rodziny urządzeń zwanych modemami.
Modemy możemy podzielić ze względu na umiejscowienie, a więc:
– zewnętrzne, czyli występujące w postaci oddzielnego urządzenia, znajdującego się poza komputerem i połączonego z nim przewodem (najczęściej wykorzystując interfejs szeregowy RS-232, lub USB) oraz charakteryzujący się pełną samodzielnością sprzętową.
– wewnętrzne, montowane bezpośrednio na płycie głównej (np. w laptopach czy tabletach) lub w postaci specjalnej karty rozszerzeń instalowanej wewnątrz komputera, zazwyczaj wykorzystującej w pewnym stopniu procesor komputera, czyniąc je tzw. soft-modemami, czyli wymagającymi odpowiedniego oprogramowania po stronie systemu operacyjnego do poprawnego działania.
Inną klasyfikację dokonuje się ze względu na medium. Wyróżniamy modemy:
– telefoniczne klasyczne (używające linii analogowych i cyfrowych, czyli popularne na przełomie wieków SDI od Telekomunikacji Polskiej osiągającej zawrotne 115kbit/s – pamiętam dokładnie, bo w tamtym czasie było to główne łącze tworzonej przeze mnie amatorskiej osiedlowej sieci komputerowej)
– telefoniczne szerokopasmowe, czyli modemy DSL wymagające odpowiedniego urządzenia po stronie centrali telefonicznej, oraz odpowiedniej odległości abonenta od centrali. Wykorzystywały one albowiem istniejące miedziane okablowanie telefoniczne i fakt, że na krótkich dystansach można przesyłać dane na częstotliwościach przekraczających teoretyczne maksimum dla przewodu.
– kablowe, a więc wykorzystujące istniejące sieci operatorów telewizji kablowej.
– modemy PLC, używające sieci energetycznej do transmisji danych.
– oraz cała klasa modemów radiowych, a więc modemy GSM, modemy satelitarne a także modemy WiFi. Otóż tak, to co zwyczajowo przyjęto nazywać „kartą sieciową WiFi”, tak naprawdę, technicznie rzecz biorąc, jest modemem WiFi. Pamiętajcie o tym kupując następnym razem akcesoria sieciowe. A jeśli jakiś sprzedawca by się z Wami kłócił, to śmiało podeślijcie mu ten filmik, żebym mu wyjaśnił 😉
Podsumowanie
I to już wszystko co przygotowałem dla Was w tej odsłonie Informatyki dla nieinformatyków. Mam nadzieję, że wyjaśniłem czym jest modem, jak działa, jak wygląda i jakie są jego rodzaje. Teraz przechodząc koło skrzynki czy szafy teleinformatycznej, kolejne urządzenie mniej będzie Was zastanawiało czym jest i do czego służy.
Tak jak wspomniałem wcześniej, jeśli czujecie niedosyt po obejrzeniu tego filmu, serdecznie zapraszam do komentowania. Z miłą chęcią na nie odpowiem, lub nakręcę kolejne filmy szczegółowo wyjaśniające daną kwestię!